Krótki traktat o sztuce krasnoludów
Stary Świat był od początków swego istnienia wielokrotnie opisywany. Powstawały prace na temat najbardziej nawet niesamowitych i zupełnie zwyczajnych spraw, dotyczących jego mieszkańców. Trudno wyobrazić sobie kwestie, które jak dotąd nie były jeszcze rozpatrywane. Jeśli chodzi o krasnoludów, powstały dziesiątki opisów ich zwyczajów, religii, taktyk i profesji. Dlatego, chcąc być w miarę oryginalnym postanowiłem skupić się na sztuce i niezwykłym kunszcie krasnoludzkich mistrzów. W populacji khazadów nie występuje jednakże sztuka w pojęciu znanym na przykład ludziom. Zdobnictwo ma tutaj charakter czysto użytkowy, wynikający nierzadko z przeznaczenia danego przedmiotu. U podstaw tego zjawiska leży niewątpliwie wrodzone, krasnoludzkie dążenie do precyzji we wszystkich dziedzinach życia. Każdy z nas miał możliwość niejednokrotnie zachwycać się bronią produkcji krasnoluda płatnerza - Toż to prawdziwa robota khazadów!- zachęcał na targu kupiec. I rzeczywiście broń okazywała się lepsza, ładniejsza, dobrze wyważona. I te ornamenty... Oczywistą rzeczą dla każdego krasnoluda jest fakt, że wykonany przezeń przedmiot musi nosić rys twórcy i rasy, z której pochodzi. Toteż nawet najbardziej prozaiczne przedmioty jak krzesiwa lub skórzane kubki do gry w kości są pięknie ozdabiane.
Podstawowymi motywami są oczywiście wszelkiej maści plecionki dwu, trzy lub tez cztero przeplotowe zdobiące miecze, posadzki, uprzęże końskie, naczynia i wiele innych mniej lub bardziej ważnych przedmiotów. Plecionki te zdążyły wyewoluować na przestrzeni wieków. Ich pierwotna forma wywodzi się bezpośrednio z klinkarhun, czyli alfabetu runicznego. Klinkarhuny są zbudowane tylko i wyłącznie z linii prostych, łatwiej je wtedy wyryć w kamieniu.
Takie też najpierw były sploty umieszczane na przedmiotach, również metalowych. Z czasem zaczęły powstawać formy o bardziej łagodnych kształtach i większym stopniu komplikacji zainspirowane niewątpliwie motywami roślinnymi, a także spowodowane coraz lepszą techniką obróbki oraz rozwojem narzędzi.
Znamiennym jest fakt, iż malarstwo tak popularne u rasy ludzkiej w kręgu kultury khazadów nie cieszy się specjalnym poważaniem. Przyczyną tego jest najprawdopodobniej przywiązanie krasnoludzkich twórców do tradycyjnych materiałów z jakimi stykali się od zarania swych dziejów, czyli skał oraz kryjących się w ich wnętrzach rud metali. Niemniej księgi iluminowane przez krzatów wyróżniają się również ogromną pieczołowitością w przedstawianiu detali i w ornamentyce.
W odróżnieniu od sztuki elfów czy ludzi, którzy dążą do jak najwierniejszego odtwarzania rzeczywistości (w końcu to Tileańczyk Giotto odkrył zasady perspektywy) krasnoludzcy rzemieślnicy swymi dziełami w stylizowany sposób opisują historie i rzeczy bliskie sercu każdego ich brata. Podkreślają też potęgę i możliwości tej rasy. Uwidocznione jest to szczególnie w przypadku sztandarów, przedstawiających często mityczne zwierzęta pokonane przez potężnych herosów oraz darzonych szacunkiem przedmiotów codziennego użytku np. kowadeł.
Podobnie ozdoby i zwieńczenia drzewców wyżej wspomnianych znaków bojowych są bogato ozdabiane podobiznami bóstw wojny.
Być może rzeźby przedstawiające bóstwa i herosów nie mają doskonale oddanych proporcji, jednak z jakim kunsztem wykonano najdrobniejsze nawet detale. Krasnoludzki rzeźbiarz stara się komponować dzieło zgodnie z charakterem surowca, w którym pracuje. Takie dzieła powstają niekiedy przez wiele pokoleń, a biorąc pod uwagę długowieczność i cierpliwość krasnoludów, efekty muszą być znakomite. Tylko krasnolud jest w stanie tak dobrać surowiec aby wydobyć z niego maksimum plastyczności, wykorzystać każdą żyłkę i przebarwienia w marmurze i granicie, doskonale dobrać stal, tak by po hartowaniu była nie tylko twarda i sprężysta, ale aby miała również ów specyficzny kolor, typowy dla danego rzemieślnika, nie mówiąc już o zdobieniach, a nawet magicznych runach.
Tylko kowale runów potrafią tchnąć moc w czystą graficzną formę jaką są właśnie runy. Co powoduje, że niby taki sobie, prosty symbol, potrafi emanować taką energią?.
Niewątpliwym jest fakt, iż silnie geometryczna forma wzornictwa krasnoludów doskonale oddaje charakter przedstawicieli tej rasy: doskonałą organizację i umiłowanie symetrii. Pracochłonność z jaką tworzone są runy jest wprost proporcjonalna do mocy jaką później dysponują. Kowale runów są specyficzną, powszechnie szanowaną profesją.
Runy są właściwie jedynym przejawem występowania magii pośród krzatów, co dobitnie świadczy o ich wielkim przywiązaniu do graficznej, rzeczowej emanacji uczuć i pragnień. Oczywiście w formie jak najbardziej dopracowanej.
W swoich wieloletnich wędrówkach po zakamarkach Starego Świata widziałem wiele doskonałych dzieł stworzonych przez zwykle anonimowych krasnoludów i wypada dodać tu pewną konkluzję. Jeżeli widzicie gdzieś krasnoluda, który twierdzi, że bardzo "lipny" produkt jest khazadzkiego autoramentu, to albo nie jest krasnoludem (tylko podszywającym się pod niego iluzjonistą) albo jest niespełna rozumu i należy zamknąć go w hospicjum we Frederheim.
Zapewne tekst ten nie oddaje całości problematyki, ale kto by chciał czytać przydługi i nudnawy elaborat o wzorkach. Mam nadzieję, że temat przypadł wam do gustu i ten jakże ważny aspekt kultury materialnej krasnoludów będziecie również brali pod uwagę. Postaram się go kontynuować w artykule o zdobieniach na krasnoludzkiej broni.
komentarze
